DE EERSTE NEGER Rudie Kagie

15.00

Toen Rembrandt zijn Twee negers (1661) schilderde, was de zwarte immigrant een hoogst exotische verschijning in Nederland. In de drie eeuwen die volgden, bleef hij een object van verbazing. Nazaten van slaven uit ‘de West’ waren een bezienswaardigheid op tentoonstellingen. Vanaf de jaren twintig van de vorige eeuw was in het blanke moederland een bescheiden ster-status weggelegd voor zwarte musici, ‘negermodellen’ en kleurrijke sporthelden. In een witte doktersjas prees marktkoopman Menthol zijn Bajabaja-tandpasta aan (‘het geheim van het zwarte ras’), de revue Blank en Bruin trok volle zalen en in grote steden werd de ‘negro club’ tot een begrip. Tegelijkertijd hielden inlichtingendiensten een progressieve voorhoede onder aanvoering van de legendarische Surinamers Anton de Kom en Otto Huiswoud in de gaten.
De even zinderende als ontroerende geschiedenis die aan de discriminatie en de emancipatie van deze bevolkingsgroep vooraf gaat, kon nog net uit de mond van de laatste ooggetuigen worden opgetekend. Daarnaast leverde bronnenonderzoek een schat aan niet eerder gepubliceerd materiaal op.
Rudie Kagie (1950) is redacteur van Vrij Nederland

Categorie: